Je zal als puber maar niet mee kunnen komen op de middelbare school omdat het niveau te hoog voor je is. Wat zal dat met je zelfbeeld en levensgeluk doen in een toch al zo ingewikkelde periode in je leven, de puberteit. Dat moet wel zijn weerslag hebben op je ontwikkeling.
Docenten van middelbare scholen zien steeds meer brugklassers op een te hoog niveau binnenkomen. Met alle gevolgen van dien. Laat staan wanneer kinderen niet geleerd hebben om om te gaan met tegenslagen en teleurstellingen*.
Is dit te wijten aan het schooladvies van de basisschool? Miscchien ten dele. Fouten kunnen gemaakt worden dus ook bij het geven van een schooladvies. Bovendien denk ik dat een definitief schooladvies veel beter pas op latere leeftijd gegeven zou moeten worden. Maar dit terzijde. Wat ik wel kwalijk vind is als scholen niet vasthouden aan hun eigen bevindingen en zich laten meeslepen of overrulen door argumenten van ouders. Of erger nog dat leerkrachten zich laten omkopen of bezwijken onder de druk van dreigementen dat ouders een rechtszaak zullen aanspannen. Zeker wanneer dit gebeurt doordat de leerkracht onvoldoende backup krijgt van de leidinggevende.
De prestatiedruk op kinderen is de laatste jaren flink toegenomen. Veel ouders beschouwen het VMBO als het afvoerputje van de maatschappij en zullen er alles aan doen om te voorkomen dat hun kind daar heen zal gaan, zelfs als de Cito-score daar wel op duidt. Vanaf groep zeven draait alles om het schooladvies. Kinderen worden massaal naar huiswerkbegeleiding gestuurd en worden klaar gestoomd voor de Cito-eindtoets. Ga maar na wat voor een stress dit geeft. Door al deze begeleiding en extra oefening kan het zijn dat het kind inderdaad een hogere score krijgt dan dat het in voorgaande jaren heeft behaald. Maar of een kind dat hogere niveau ook vast kan houden, meestal niet. Zo schijnt er ook een groep ouders te zijn die op eigen houtje een IQ test laat afnemen bij hun kind en daarmee schermt. Alsof de leercapaciteit van een kind het enige ingrediënt is waar naar gekeken wordt bij het tot stand komen van het schooladvies. Hiervoor wordt gekeken naar hoe goed een kind instaat is om zelfstandig te werken, hoe het zelfvertrouwen is, de concentratie, de leermotivatie maar ook hoe de huiswerkattitude van het kind is. Met alleen een hoog IQ kom je er niet.
Zo denk ik dat je als kind een stuk gelukkiger zal zijn wanneer je naast school ook nog een leven kan hebben. Bovendien ben ik er van overtuigd dat je beter kan opklimmen naar een hoger niveau of beroepsopleiding dan dat je afzakt naar een lager niveau. Ervaring leert dat maar weinig kinderen na afzakken qua niveau de kracht en energie hebben om alsnog weer op te klimmen.
Waar komt deze prestatiedruk vandaan? Mijn verklaring zou zijn dat anno 2020 mensen steeds meer denken dat het leven maakbaar is en daarmee succes en falen een keuze is. Door deze maatschappelijke druk willen ouders, meer dan ooit, het beste uit hun kind halen en vergeten daarbij om echt naar hun kind te kijken en het te accepteren zoals het is. Niet al onze kinderen kunnen later arts of advocaat worden. Sterker nog, ik hoop dat wij over een paar jaar überhaupt nog een loodgieter kunnen laten komen.
Kort om: Mijn advies zou zijn. Stimuleer maar overvraag uw kind niet. Begeleid het op een manier dat talenten tot bloei komen, in het tempo en de mate die past bij het kind. Zoek samen een school die een brugklas met meerdere schooltypes aanbiedt, bijvoorbeeld vmbo/havo. Hiermee wordt de uiteindelijke keuze voor een schooltype uitgesteld en krijgt een kind de kans zich te ontwikkelen op eigen tempo en niveau. -by Bregje
*Lees over dit onderwerp ook mijn blog ‘curlingouders’.