Het is inmiddels zeven jaar geleden dat ik mijn fertiliteitstraject heb afgesloten. Het begin van een proces waarin ik afscheid moet nemen van het toekomstbeeld dat ik altijd heb gehad. Wat eerst een open wond was is nu een trekkend litteken.
Childless-not-by-choice ben ik altijd, het is niet iets wat ik aan en uit kan zetten. Het is een gegeven waar ik continu, bewust en onbewust, mee wordt geconfronteerd. Een sluimerde pijn. Het is als een emmer die langzaam vol loopt. Elke confrontatie met mijn kinderloosheid is een druppel in de emmer. Eens in de zoveel tijd loopt mijn emmer over. Tranen, zoveel tranen. Soms zie ik ze aankomen, soms overvalt het mij.
Rouw om kinderloosheid wordt onderschat. Ik stuit vaak op onbegrip domweg omdat mensen zich niet realiseren hoe gevoelig het onderwerp ligt en komen ongevraagd met grappen en allerhande adviezen aanzetten of zij hebben geen idee wat voor impact hun verhaal op mij heeft. Sommige vragen zijn echt killing: ‘Hoe kan het dat zo’n mooie vrouw als jjj geen partner en kinderen heeft?’ vind ik killing. Maar ook ogenschijnlijk onschuldige vragen dragen bij aan het vollopen van mijn emmer. Altijd wanneer ik iemand nieuw ontmoet – en dat is nog al eens- krijg ik vroeg of laat de vraag of ik kinderen heb. Ondanks dat deze vraag mij niet meer uit het veld slaat, raakt deze mij nog altijd. Met Koningsdag kwam ik een oude bekende tegen. Uiteraard kwam de vraag of ik kinderen heb. ‘Had dat gezegd dan had ik je zwanger gemaakt!’ was zijn reactie toen hij hoorde dat ik ongewenst kinderloos ben gebleven. Gelukkig zijn reacties als deze niet alledaags, maar helaas niet uitzonderlijk.
Met name in de periode dat ik net wist dat ik geen moeder meer zou worden was het voor mij een te grote opgave om naar feestjes te gaan waar ook kinderen genodigd waren. Dit was niet alleen lastig voor mij, maar ook voor mijn vrienden. Moesten zij mij nu wel of niet uitnodigen? Als zij mij niet hadden uitgenodigd was ik gekwetst, als zij verwachtte dat ik zou komen was ik beledigd. Enerzijds wilde ik er graag bij blijven horen, anderzijds was het te confronterend. Wanneer ik nu uitgenodigd wordt ga ik wel, waarbij ik het moment van alleen zonder kinderen binnenkomen het lastigst vind. Vaak ben ik de enige vrouw zonder kinderen. Waar ik al schrijvende achter kwam is dat ik meestal het gesprek over de kinderen aan ga. Deels zal dat beroepsdeformatie zijn, deels zal ik dat doen om mij een houding te geven.
Mijn moeder is hertrouwd. In ons samengestelde gezin zijn nu 9 neefjes en een nichtje. Zeker toen zij nog klein waren kon ik mij zo alleen voelen op familiefeestjes. Iedereen had z’n handen vol aan z’n eigen kroost. Terugdenkend vermoed ik dat zij mij op dit soort dagen benijde. Echt ontspannen voel ik mij nog steeds niet op feestjes mét kinderen, maar misschien komt dit nog.
Childless-not-by-choice gaat veel verder dan alleen kinderloos blijven. Een wens die ik al sinds mijn eigen kindertijd koesterde, iets wat altijd vanzelfsprekend was in mijn leven, is nu een gepasseerd station. Ik moet afscheid nemen van mijn kinderwens, mijn status als moeder, mijn toekomstbeeld, het moederschap en alles wat daarbij hoort. Zoveel dingen die ik nooit zal weten en moet missen. Hoe had mijn kind eruit gezien, had het dezelfde humor gehad, zou het veel vriendjes hebben gehad? Zo heb ik nog oneindig veel vragen die onbeantwoord zullen blijven. Wat zou het fijn zijn geweest als ik de kans had gekregen om mijn eigen jeugd door mijn kind te herbeleven. Dit kind was met open armen ontvangen door mijn familie en vrienden. Ook voor hen is dit een gemis.
Of ik mijn kinderloosheid ooit volledig kan accepteren weet ik niet, dat ik het moet gaan aanvaarden wel. Ik zal ik mijn leven opnieuw moeten inrichten. Op dit moment weet ik niet wat het gezinnetje dat ik altijd graag wilde kan vervangen.
Rouw betekent verlies. Maar hoe moet je rouwen om iets wat er nooit is geweest. Voor de omgeving is dit lastig te bevatten. In het begin was er ruimte voor mijn gevoel, nu wordt er nooit meer naar gevraagd. Het lijkt alsof ik er zo langzamerhand maar overheen moet zijn. Het is een proces van jaren ben ik bang. Het gaat gepaard met gevoelens van verdriet, boosheid, machteloosheid, eenzaamheid, er niet bij horen, ontkenning, onbegrip, leegte, jaloezie, angst en schaamte. Vooral dat laatste zit mij erg in de weg. Schaamte is de angst voor afkeuring of niet geaccepteerd worden. Deze schaamte wordt gevoed door het taboe wat er nog steeds ligt op ongewenste kinderloosheid.
Ik heb altijd een druk sociaal leven gehad. Inmiddels is dit een een stuk minder. Vrijwel al mijn vrienden hebben kinderen. De afgelopen jaren heb ik veel vrienden verloren, simpel weg omdat onze levens niet meer matchte. De vrienden die ik nog heb zie ik minder frequent. Kinderen grootbrengen kost tijd, veel tijd. Tijd waarin ik mijn vrienden niet zie en tijd die ik alleen door breng. Gelukkig kan ik mij goed vermaken en kan ik goed alleen zijn Ik heb leuke vrienden, hobby’s, een leuke baan en ik sport twee keer per week. Dit neemt niet weg dat ik vaak meer alleen ben dan mij lief is.
Veel mensen denken dat de oplossing ligt in nog een hobby, een hond of meer vrienden. Dat is slechts ten dele de oplossing. Dat het fijn zou zijn om gelijkgestemde te ontmoeten kan ik niet ontkennen, maar zolang ik mijn nieuwe toekomstperspectief niet accepteer en omarm zal ik mij altijd alleen blijven voelen. Hoeveel vrienden ik ook om mij heen verzamel.
Het aangaan van liefdesrelaties is op zich al een uitdaging en zeker als hij kinderen heeft. Naast het feit dat ik mij altijd zal moeten aanpassen aan de omgangsregelingen die er zijn heb ik vaak ook een andere behoefte aan ‘tijd voor elkaar’ met name tijdens weekenden en vakanties. Daar waar hij naast zijn tijd voor zijn kinderen ook behoefte heeft aan tijd voor zichzelf en zijn vrienden wil ik er samen met hem op uit trekken. Dit verschil in behoefte geeft nogal eens de nodige frictie. Het kan hem benauwen en mij onzeker maken. De kans dat ik in een relatie met een man met kinderen ooit volledig in mijn behoefte voorzien zal worden is nihil. Daar zal ik mij bij moeten neerleggen. Wel is het zaak dat er op zijn minst erkenning is voor mijn behoefte en dat het niet vanzelfsprekend is dat ik mij altijd aanpas. Ik moet hier zelf voor waken.
Ik ben weer een stapje verder gekomen in mijn proces. Mijn oude toekomstbeeld moet ik los gaan laten en een nieuwe invulling gaan geven aan mijn leven op een manier die goed voor mij voelt en die bij mij past. Hoe die invulling eruit gaat zien, dat weet ik nog niet… -by Bregje